Pedra do Mouro (Dolmen de Axeitos)
Os monumentos megalíticos como este foron construídos entre o IV/IV e o III/III milenio a. C. e foron lugares de enterramento para as comunidades que entón habitaban Galicia.
Durante estes seis mil anos, as diferentes poboacións que habitaron estas terras de Axeitos respectaron este dolmen e fixeron posible que chegase ata nós en boas condicións.
Ao mesmo tempo, a tradición outorgoulle un significado simbólico especial e deulle un nome propio: Pedra do Mouro.
Os mouros son seres mitolóxicos, ubicuos, a quen se lles atribúe a construción de todo aquilo do que as comunidades tradicionais non gardan memoria de cando se fixo, como esta anta de complexa morfoloxía. Con todo, na tradición, os mouros son seres do presente que, hoxe en día, seguen habitando o seu mundo subterráneo, acoutado para os humanos e cheo de tesouros. Hoxe, herdeiros dese legado milenario e orgullosos do respecto dos antepasados por estes monumentos, é obrigación de todos garantir a súa conservación para o goce e estudo de xeracións futuras.
- Ilustración do dolmen de Axeitos (José M. Yáñez Rodríguez).
- Pedra dás Cabras, situada nas inmediacións do dolmen e hoxe destruída. Ano 1927. (Fondo: Ramón Sobrino Buhígas. Arquivo: Núñez Sobrino. Fototeca: Colectivo A Rula).